Netanyahu döneminin sonu: İsrail’de sekizli koalisyon güvenoyu aldı

İsrail Meclisinde (Knesset) dün yapılan oylama sonucu 12 yıldır devam eden Binyamin Netanyahu iktidarı sona erdi. İsrail’in 36’ncı hükümeti, 120 sandalyeli mecliste 60 güvenoyu alan, sekiz partinin oluşturduğu yeni koalisyon tarafından kuruldu. İsrail’de en uzun süre başbakanlık görevinde bulunan Netanyahu da koltuğunu bir dönem müttefiki olan Yamina Partisi lideri Naftali Bennett’e bıraktı. Netanyahu, oylama öncesi yaptığı konuşmada yeni kurulan hükümeti en kısa zamanda devirmekle tehdit ederek Bennett’i hedef aldı. İsrail tarihinde ilk kez bir Arap Partisi ülkede kurulan koalisyonda yer aldı. Hem sandalye sayısının kritik eşikte olması hem partilerin bazı konularda tamamen farklı görüşlere sahip olması nedeniyle bu yılın sonunda İsrail’in yeniden erken seçime gitmek zorunda kalabileceği yorumları yapılıyor.

MECLİS’TE TEHDİT ETTİ

• Netanyahu, oylama öncesi Meclis’te başbakan olarak son konuşmasını yaparken, yeni kurulacak hükümeti de açıktan tehdit etti. Konuşmasında “Tehlikeli hükümet” adını verdiği yeni koalisyonu devirmek için elinden gelen her şeyi yapacağı sözünü veren Netanyahu, halefi Bennett’i de “Ne söylerse tersini yapar” diye hedef alarak “ihanetle” suçladı.

İsrail'in yeni Başbakanı Naftali Bennett kim?

İsrail'de 8 partili koalisyon hükümetinin ilk Başbakanı Naftali Bennett güvenoyu aldı. Peki geçmişi ve ideolojisiyle Naftali Bennett kim? Bundan sonra Türkiye-İsrail, Filistin-İsrail ilişkileri nasıl etkilenir?

YOLSUZLUK DAVASIYLA BAŞ BAŞA

Başbakanlık koltuğunu kaybeden Netanyahu ise hakkında açılan yolsuzluk davalarıyla uğraşmak durumunda kalacak. Netanyahu hakkında Kasım ayında, rüşvet, yolsuzluk ve emniyeti suistimal suçlamalarından soruşturma açılmıştı. Netanyahu; Dosya 1000 (Yolsuzluk ve görevi kötüye kullanma), Dosya 2000 (Yolsuzluk ve görevi kötüye kullanma) ve Dosya 4000 (Yolsuzluk, rüşvet ve görevi kötüye kullanma) olarak bilinen 3 farklı suçlamayla karşı karşıya. Netanyahu geçtiğimiz Mayıs ayında ilk kez hakim karşısına çıkmıştı.

KOLTUĞA İLK BENNETT OTURACAK

• Koalisyon anlaşması uyarınca Bennett bu koltukta 2 yıl görev yapacak ardından diğer koalisyon ortağı Gelecek Var Partisi lideri Yair Lapid Ağustos 2023’te koltuğu devralacak. Yeni hükümette Lapid, iki yıl süreyle Dışişleri Bakanlığı görevini yürütecek. Savunma Bakanlığı görevinde de Benny Gantz bulunacak.

İsrail'de bir ilk: Arap Partisi koalisyon ortağı

İsrail'de ilk kez bir Arap Partisi iktidar ortağı haline geliyor. Hiçbir parti yeterli çoğunluğa ulaşamadığı için ülkede son 2 yılda 4 seçim yapıldı. Son çözüm ise; 8 partili ve 2 Başbakanlı koalisyon hükümeti. Ülkenin nüfusunun yüzde 20'sini oluşturan Araplar bugüne kadar siyasi hayatın aktif bir parçası olma konusuna pek sıcak bakmıyordu.

BENZEMEZLER İTTİFAKI

Bennett’in partisi Yamina aşırı sağ görüşleriyle öne çıkıyor ve işgal altındaki Batı Şeria’da yasa dışı Yahudi yerleşim birimlerini destekliyor. Koalisyonun sürpriz ve kilit ortaklarından İsrailli Arapları temsil eden Raam Partisi ise buna karşı çıkıyor. Bir diğer koalisyon ortağı Meretz ise sol blokta yer alan bir parti. Koalisyon ortaklarını birleştiren en önemli unsurun Netanyahu karşıtlığı olması nedeniyle kurulan hükümetin ömrünün de kısa olabileceği yorumlanıyor.

Naftali Bennett

Bir katil gitti diğeri geldi

• İsrail’in 49 yaşındaki aşırı sağcı yeni Başbakanı Naftali Bennett de selefi Binyamin Netanyahu gibi kanlı bir geçmişe sahip. Siyasete 2005’te Binyamin Netanyahu’nun yardımcısı olarak giren Bennett, kariyeri boyunca aşırı sağcı seçmene hitap etti. İsrail ordusunda eski bir komando olan Bennett, “Ben birçok Arab’ı öldürdüm ve bunda bir problem görmüyorum. Filistinli teröristler serbest bırakılmak yerine öldürülmeli” ifadesinin de sahibi. İşgal altındaki Filistin toprağı olan Batı Şeria’nın bazı bölümlerinin İsrail’e ilhak edilmesi gerektiğini de savunan Bennett, geçmişteki Netanyahu hükümetlerinde Ekonomi ve Milli Eğitim bakanlıkları da dahil birçok pozisyonda yer aldı. İsrailli siyasetçi sıfırdan kurduğu teknoloji firmasıyla da aynı zamanda bir dolar milyoneri.